Kalistenika to trening z wykorzystaniem masy własnego ciała – czyli bez użycia przyrządów do ćwiczeń. Wiele osób kalistenikę utożsamia z workoutem, ale między tymi dwiema aktywnościami fizycznymi są różnice, o których tutaj opowiemy. Co ciekawe, kalistenika pochodzi ze starożytnej Grecji i Rzymu, więc jest z nami już od dawna. Czym charakteryzuje się kalistenika? Jakie są ćwiczenia? Przeczytaj!
Kalistenika nie wymaga od nas pójścia na siłownie lub do klubu fitness. Takie treningi mają swoje zalety, ale kalistenika to aktywność fizyczna która jest całkowicie bezpłatna, a pozwala na ujędrnianie naszych mieści tylko z użyciem naszej własnej masy ciała. Charakteryzuje się brakiem wykorzystania sprzętu do ćwiczeń – lub wykorzystania go w minimalnym stopniu. Ćwiczenia kalisteniczne pozwalają zwiększyć sprawność fizyczną oraz elastyczność ciała poprzez takie ruchy, jak: ciągnięcie, zginanie, skakanie, pchanie, kołysanie – przy jednoczesnym wykorzystaniu masy ciała. Ćwiczenia kalisteniki poprawiają kondycję mięśniową i tlenową oraz zdolności psychomotoryczne jak równowaga, koordynacja ruchowa i zwinność. Ponadto trening kalisteniczny to wykorzystywanie ćwiczeń opierających się na izometrycznym napinaniu mięśni, czyli napinaniu mięśni bez zmiany ich długości. Trening można modyfikować w zależności od stopnia trudności i liczby powtórzeń.
Kalistenika swoje korzenie ma w epoce brązu, kiedy to ludzie rywalizowali ze sobą podczas zapasów. Ćwiczenia były przez nich podejmowane z konieczności, a nie dla samego treningu i zdrowia. Kalistenika znana nam dzisiaj swoje korzenie ma w starożytnej Grecji.
Wraz z powstaniem Igrzysk Olimpijskich, ćwiczenia oraz same zawody stały się częścią greckiej kultury. Udział w rozgrywkach był zaszczytem oraz zwiększał status społeczny – osoba biorąca udział w Igrzyskach Olimpijskich należała do elity. Tylko najlepsi mogli wystąpić podczas zawodów. Poza sportowcami, kalistenikę uprawiali również Spartanie. Już od najmłodszych lat Spartanie trenowali całymi godzinami, aby uzyskać doskonałą kondycję fizyczną – ćwiczyli gimnastykę, biegi oraz współczesny trening siłowy.
Natomiast od XIV do XX wieku p.n.e. na Krecie wykonywano akrobatykę w celach rozrywkowych. Było to bardzo ważne dla akrobatów, ponieważ w tamtym czasie sprzęt bezpieczeństwa czy maty ochronne nie istniały, dlatego wykonanie ćwiczeń z pełną precyzją było bardzo ważne, aby nie doznać kontuzji. Kalistenika była wówczas wykonywana jako część układów akrobatycznych.
Jedną z wielu zalet treningu z wykorzystaniem własnej masy ciała, jest fakt, że pozwala budować masę mięśniową. Ponieważ przyrost masy mięśniowej jest procesem, podczas którego komórki mięśniowe rosną poprzez ćwiczenia, podczas treningu należy zapewnić włóknom mięśniowym odpowiednie napięcie lub opór, aby uległy uszkodzeniu. Po treningu i spoczynku mięśni, w miejsce uszkodzonych włókien powstają nowe włókna mięśniowe, a to powoduje wzrost mięśni.
Kolejną zaletą uprawiania kalisteniki jest jej wpływ na utratę wagi. Zwiększona masa mięśniowa poprawia metabolizm – a kalistenika wpływa na wzrost masy mięśni. Metabolizm to proces, w którym cząsteczki w ciele są rozkładane celem uzyskania energii do życia, czyli: wzrostu, poruszania się, trawienia pokarmu, naprawy komórek oraz myślenia. Ćwiczenia w kalistenice mogą stanowić również formę ćwiczeń sercowo-naczyniowych. Podczas treningu kalistenicznego wzrasta tętno, a więc tlen szybko dociera do komórek mięśniowych, a to zużywa więcej energii.
Jakie są pozostałe zalety treningu kalistenicznego? Wpływają na stabilność stawów, a tym samym minimalizują ryzyko wystąpienia kontuzji. Są to bowiem ćwiczenia z zamkniętym łańcuchem kinetycznym, czyli kończyna ciała pozostaje w stałym kontakcie z nieruchomym przedmiotem, jak drążek czy po prostu podłoga. Dlatego tego typu ćwiczenia wykorzystywane są w fizjoterapii, aby poprawić wytrzymałość stawów. Ćwiczenia gimnastyczne wzmacniają i stabilizują stawy dzięki równowadze i wyrównaniom, które są niezbędne np. podczas stania na rękach. Ponadto kalistenika to rodzaj treningu, który wzmacnia mięśnie ciała. Kalistenika rozwija mniejsze grupy mięśniowe, które bardzo często są pomijane podczas ćwiczeń na stacjonarnym sprzęcie. Wykonywanie takich ćwiczeń, jakie charakterystyczne są dla kalisteniki, angażuje wiele grup mięśni jednocześnie. Ponadto wzmacnia kręgosłup. Ma również bardzo korzystny wpływ na mięśnie brzucha, dzięki utrzymywaniu ciała w jednej linii podczas ruchów.
Rozpoczynając przygodę z kalisteniką, należy wiedzieć jakie wykonywać ćwiczenia. Najpopularniejsze z nich z pewnością znacie z zajęć z wychowania fizycznego, oto one:
Kalistenika porównywana jest często do treningu Steet wortkout. Kalistenika i street workout różnią się jednak od siebie. W treningu kalisteniki nie ma bowiem żadnych dodatkowych ciężarów poza ciężarem ciała. Natomiast street workout wykorzystuje elementy infrastruktury miejskiej – drzewa, murki, ławeczki, płoty oraz „siłownie pod chmurką”. Street workout czerpie z technik kalisteniki, ale jest też związany z kultem zdrowego stylu życia, a ćwiczenia są w pewnym sensie improwizacją, zabawą, własnym stylem i rozmaitymi kombinacjami.
Wykonywanie ćwiczeń z ciężarem własnego ciała ma wiele korzyści i zalet. Wzmacnia cały organizm, angażuje w ćwiczenia wszystkie partie ciała, ma korzystny wpływ na układ krwionośny – obniża ciśnienie krwi, wzmacnia serce. Poza tym poprawia kondycję fizyczną, wytrzymałość i odporność ciała, zwiększa koordynację ruchową, zwinność oraz szybkość. Doskonale kształtuje sylwetkę oraz wpływa na spalanie tłuszczu. Co ważne do treningu kalisteniki nie potrzebujemy dodatkowego sprzętu, choć możemy z niego skorzystać – chodzi tutaj głównie o drążek do ćwiczeń. Jest to aktywność fizyczna, która nic nie kosztuje – nie potrzebujesz karnetu na siłownie, a więc oszczędzasz pieniądze. Ponadto kalistenikę można uprawiać w dowolnym miejscu – w domu, na sali gimnastycznej, w parku. Gdzie masz ochotę i możliwość.